Kto nie lubi prostych gier karcianych? Zaczyna się w nie grać już od małego i sentyment zostaje do końca życia. Tak jest np. z popularną grą w oczko, której kasynową wersją jest blackjack. W tej grze potrzebne jest zarówno szczęście, jak i matematyczno-analityczna wiedza.
Prostą karcianą grą jest bakarat, ale w blackjacku chodzi o coś podobnego. Zadaniem gracza jest uzyskanie sumy jak najbliższej (ale nie większej niż) 21. Najwyższym układem kart jest tzw. blackjack, czyli as i 10 lub figura. W grze używa się kilku talii złożonych z 52 kart. Używa się ich od jednej aż do ośmiu. Regułą jest, że im mniej tym lepiej dla gracza. Zanim przejdziemy do szczegółowego opisu gry i szans na wygranie z bankierem, tradycyjnie należy się krótki opis historyczny, skąd w ogóle blackjack zyskał taką popularność.
Z Europy do USA
Możemy się przyzwyczaić do tego, że najpopularniejsze gry karciane nie mają jednego źródła, a przynajmniej trudno takowe znaleźć. Przyjęło się, że rodowód blackjacka pochodzi z Europy. Cofamy się więc do XVIII wieku, a konkretnie do Francji. Przy okazji bakarata pisaliśmy o „chemin de fer”. Drugą odmianą był „french ferme”. Połączenie zasad tych dwóch gier oraz zwycięski układ w postaci 21 punktów pozwoliły na ukształtowanie się mniej więcej takiego blackjacka, jakiego znamy dziś. Pierwotna francuska nazwa gry brzmiała - „vingt et un” czyli… dwadzieścia jeden. Inną grą, którą można uznać za daleką krewną blackjacka była też włoska gra „siedem i pół”. Europa, Europą, ale blackjack odniósł największy sukces w Stanach Zjednoczonych. Jak tam trafił? Stało się to w końcówce XIX wieku, ale nie od razu zrobił taką furorę. Najpierw… zyskał aktualnie używaną nazwę. Otóż w amerykańskich kasynach najwyżej opłacany przez bank był układ na ręce gracza składający się z czarnego waleta z czarnym asem. A czarny walet to po angielsku: blackjack. W końcu w USA graczom zaczęto oferować bardzo atrakcyjne warunki wypłaty, np. w stosunku 10:1 w przypadku trafienia układu składającego się ze wspomnianego czarnego asa i czarnego waleta. Bonusy w końcu zlikwidowano, ale gra hazardowa żyła już własnym życiem.
Matematyczne ujęcie blackjacka
Losowa gra, która zyskała ogromną popularność, zaczęła interesować coraz więcej ludzi i zaczęto ją analizować na wszelkie sposoby. Przy okazji opisywania historii pokera wspominaliśmy o książkach i naukowcach teorii liczb, którzy interesowali się grami karcianymi i szansami na zwycięstwo. Czy można zmniejszyć przewagę kasyna? To pytanie nurtowało wielu. W latach pięćdziesiątych XX wieku zaczęły ukazywać się opracowania dotyczące takiej gry w blackjacka, która przynosi jak najmniejsze straty i obniża przewagę kasyna. Pierwsza publikacja na ten temat była autorstwa Rogera Baldwina, opublikowana w American Statistic Association pt. „Optymalna strategia Blackjacka”. Najważniejszą pracą i zarazem zmorą kasyn była książka Edwarda O. Thorpa pt. „Beat the Dealer: Strategy for the Game of Twenty-One”. Dlaczego napisaliśmy, że zmorą? Autor książki, oprócz wywodów o statystyce i rachunku prawdopodobieństwa opisał metodę liczenia kart, która prawidłowo stosowana, zapewnia najlepszym graczom stały dochód i przewagę nad kasynem. Dzieło Thorpa z miejsca stało się bestsellerem, artykułów i opracowań na ten temat przybywało lawinowo. Gdy w latach siedemdziesiątych zaprzęgnięto do walki z kasynami komputery, zabawa zaczęła się na całego. Opracowano optymalna strategie gry bez konieczności liczenia kart. Ale po kolei. Najpierw czas na konkretne zasady gry.
Jak grać w blackjacka?
Tak jak pisaliśmy na samym wstępie, celem gry jest uzyskanie wartości najbliższej lub równej 21. Co istotne, gracze nie rywalizują pomiędzy sobą, rozgrywka toczy się bowiem pomiędzy każdym z graczy i rozdającym (krupierem). Zatem po odsłonięciu kart gracze nie porównują układów (rąk) pomiędzy sobą, ale każdy gracz porównuje swoją rękę z ręką rozdającego. Możemy się spotkać z wieloma odmianami gry, ale wszystkie są oparte na tej samej koncepcji i mają ten sam cel. W blackjacka gra się talią złożoną z 52 kart, najczęściej tych talii jest więcej, zdarza się, że nawet osiem. Punktacja kart wygląda następująco: karty od 2 do 9 mają wartość wyrażoną swoją wysokością (czyli 5 karo to 5 punktów, ósemka kier to 8 punktów itd.), 10 i figury (walet, dama i król) to 10 punktów, natomiast as punktowany jest za 11 lub 1, w zależności od tego, która ewentualność jest bardziej korzystna dla grającego. Na początku gry każdy gracz otrzymuje 2 karty. Następnie gracze podejmują decyzji co do kart tworzących ich układ. Dostępne posunięcia to:
- Dobranie karty (hit).
- Niedobieranie karty (stand).
- Podwojenie stawki (double down) - możliwe tylko przy pierwszych dwóch kartach, gracz wtedy dostanie tylko jedną kartę.
- Rozdwojenie karty (split) - gdy dwie pierwsze karty gracza są tej samej wartości np. dwie ósemki. Gracz wtedy dokłada drugą stawkę (równą wartości pierwszej stawki) i może dobierać karty po rozdwojeniu.
- Ubezpieczenie (insurance) - jest dodatkową stawką możliwą tylko, gdy odkrytą kartą krupiera jest as. Gracz może postawić dodatkową stawkę, że drugą (zakrytą) kartą krupiera jest 10 lub figura (krupier ma blackjacka). Gdy krupier ma blackjacka, gracz przegrywa stawkę podstawową, a za ubezpieczenie wygrywa 2 do 1. Ponieważ stawką ubezpieczenia jest połowa stawki podstawowej, więc za wygraną gracz otrzymuje sumę pieniędzy przegranych w stawce podstawowej (stąd nazwa ubezpieczenie).
Przekroczenie 21 punktów też ma swoją nazwę: przełamanie (Bust). Krupier musi grać według następujących przepisów: wziąć kartę, jeżeli ma 16 punktów lub mniej i nie brać więcej kart, gdy ma 17 punktów lub więcej (niezależnie, ile punktów ma gracz). Niektóre gry pozwalają obstawiać zakłady na więcej niż jedną rękę; są to tzw. Blackjack Multi Hand. W tych grach gracze wnoszą osobne zakłady dla każdej ręki i każda ręka jest rozdawana oddzielnie. Choć jest to bardzo korzystne i pozwala graczom odzyskać straty w przypadku przegranej jednej ręki, to może mieć również katastrofalne skutki, jeżeli rozdający zbierze dobrą rękę lub blackjacka.
Szanse gracza, czyli prawdopodobieństwo w blackjacku
Wspominaliśmy o matematycznych zależnościach w grze, które zostały opisane przez naukowców i które obecnie są uznawane i stosowane w praktyce. Patrząc z perspektywy gracza, w blackjacku ważne dla są trzy sytuacje.
● Pierwsza, czyli jaka jest szansa na przekroczenie wartości 21 punktów dobierając do konkretnego układu.
Wartość kart | Procentowe prawdopodobieństwo przekroczenia 21 punktów przy dobraniu kolejnych kart |
| 21 | 100% |
| 20 | 92% |
| 19 | 85% |
| 18 | 77% |
| 17 | 69% |
| 16 | 62% |
| 15 | 58% |
| 14 | 56% |
| 13 | 39% |
| 12 | 31% |
| 11 lub mniej | 0% |
● Druga, czyli jaka jest szansa, że krupier przekroczy 21 punktów, czyli będzie miał furę, w zależności od wysokości jego odkrytej karty.
| Odsłonięta karta krupiera | Procentowe prawdopodobieństwo fury |
| 2 | 35% |
| 3 | 38% |
| 4 | 40% |
| 5 | 43% |
| 6 | 42% |
| 7 | 26% |
| 8 | 24% |
| 9 | 23% |
| 10, J, Q, K | 21% |
| A | 12% |
● Trzecia, czyli jaka jest w ogóle szansa na otrzymanie układu o określonej wartości.
| Wartość układu | Procentowa szansa na trafienie |
| 21 | 5% |
| 17-20 | 30% |
| 12-16 | 39% |
| 1-11 | 27% |
Oczywiście szanse nie są równe dla wszystkich gier w blackjacka. Jest tak, ponieważ niektóre gry oferują przewagę graczom i aby je zrównoważyć, kasyno zwiększa swoją przewagę lub zysk. Dlatego przed rozpoczęciem gry gracz powinien poznać wszystkie zasady.
Przykładowo, ogromny wpływ ma liczba rozdawanych talii. W niektórych grach karty są dobierane z pojedynczej talii, co znacząco wpływa na szanse, podczas gdy w innych grach karty są dobierane z sześciu różnych talii. Jeżeli używana jest jedna talia, kasyno zmienia inne reguły, aby zwiększyć swoje szanse i zmniejszyć szanse graczy. Szanse ręki gracza zmieniają się po każdym kroku gry. Jeżeli gracz otrzyma dwie karty i zdecyduje się dobrać (hit), zwiększa się wartość ręki i rośnie szansa na przełamanie, czyli bust.
Porady dla graczy
Cenną rzeczą, oprócz dobierania kart i wstrzymywania się, jest wiedza, kiedy rozdzielać, a kiedy nie rozdzielać. Czerpiąc z wielu materiałów i stron internetowych poświęconych blackjackowi, przedstawiamy najważniejsze rady dotyczące wspomnianego rozdzielania:
- Jeżeli gracz otrzyma Asy lub Ósemki, powinien zawsze rozdzielać. Dobieranie do tych kart daje wysoką szansę na uzyskanie wyniku zbliżonego do 21.
- Gracz nigdy nie powinien rozdzielać par 10, 4 ani 5. Niezależnie od wartości karty odkrytej rozdającego, te karty nigdy nie powinny być rozdzielane. Rozdzielenie tych kart daje duże prawdopodobieństwo przełamania.
- Gracz powinien rozdzielić pary 7, 3 i 2, jeżeli karta odkryta rozdającego jest pomiędzy 2 i 7. Jeżeli karta rozdającego to 8 lub więcej, należy dobrać.
- Gracz powinien rozdzielić parę 6, jeżeli karta odkryta rozdającego ma wartość pomiędzy 2 i 6. Jeżeli karta rozdającego to 7 lub więcej, należy dobrać.
Odmiany blackjacka
Blackjack Switch – gra się sześcioma taliami. Zasady nie różnią się od tych klasycznych, jednak gracz ma pewne dodatkowe i ciekawe opcje. Gra się jednocześnie na dwóch polach i każde trzeba obstawić zakładem tej samej wysokości. Po drugie, można drugie dobrane karty wymienić między swoimi polami, aby stworzyć układ najbardziej odpowiadający graczowi (switch). Przykładowo, na jednym polu dostajemy asa i piątkę a na drugim ósemkę i dziewiątkę. Możemy zamienić miejscami piątkę z dziewiątką, aby na jednym polu mieć 20 punktów i dobierać karty już tylko na drugim, na którym mamy punktów 13. Wedle zasad tej odmiany krupier zawsze dobiera do miękkiej siedemnastki (czyli mając asa i siódemkę) i remisuje przy 22, z tym, że blackjack wciąż wygrywa rękę. Istnieje też pole Super Match. Stawiając żetony na to pole gracz otrzymuje ekstra wygraną w wypadku trafienia we wszystkich swoich dobranych kartach pokerowych układów
Double Jack – Wygląda on różnie, w zależności od kasyn online. Najpopularniejsza wersja wygląda tak, że do gry używa się 4 talii kart. Chodzi o to, żeby trafić tytułowego waleta a najlepiej dwa. Jeżeli pierwszą dobraną kartą będzie walet, wygrana gracza wzrasta o 50%. Jeśli ten walet w dodatku będzie pikowy, wygrana zostaje podwojona. Najwięcej można wygrać w sytuacji, gdy po pierwszym walecie pojawi się walet drugi. Wtedy wygrana gracza mnożona jest razy 25.
Pontoon Blackjack – Pontoon jako krewny blackjacka wyewoluował z francuskiej gry vinght et un, podobnie zresztą jak sam blackjack. W odróżnieniu jednak od tej klasycznej gry, zasady pontoona są płynne i zależą każdorazowo od kasyna lub producenta gry. Z tego powodu nie ma oficjalnego regulaminu gry w ponton.
Spanish 21 – W tym wariancie gra toczy się na zwykłym stole do blackjacka a do gry używa się sześciu lub ośmiu talii kart. Karty używane do gry to 48 kartowe talie hiszpańskie lub zwykłe 52 kartowe, z których usunięto dziesiątki. Wartość kart jest identyczna jak w blackjacku. Jedna z ciekawostek polega na tym, że gracz może poddać rozdanie, gdy krupier nie ma blackjacka i otrzymuje wtedy połowę swojej postawionej stawki. Takie zagranie nosi nazwę „last surrender”. Gracz może poddać partię po podwojeniu stawki. Wtedy krupier zatrzymuje pierwotny zakład. Spanish 21 odróżnia się od klasycznego blackjacka też tym, że wygrana gracza może być zdeterminowana liczbą kart, jakich użył do utworzenia swojego układu. Czyli 21 punktów uzbierane przy użyciu 5 kart to wygrana płatna 3:2, sześciokartowy układ i 21 punktów to płatność w stosunku 2:1, natomiast 21 punktów uzbieranych w siedmiu i więcej kartach to wygrana 3:1. Zwykła wygrana z krupierem to nagroda 1:1.